Kalispera... Athinaaaaaaaaaaa!

Οι συναυλίες αποτελούν μια πονεμένη ιστορία στην Ελλάδα από παλιά... από πολύ παλιά... Συγκεκριμένα από τις 17 Απριλίου 1967 και την πρώτη συναυλία ξένου rock συγκροτήματος στην Ελλάδα και συγκεκριμένα στο γηπεδο του Π.Α.Ο. όπου εμφανίζονται οι Rolling Stones με εισιτήριο ...100δρχ (υψηλό για τα δεδομένα της εποχής). Παρ' όλα αυτά έχουν κοπεί 17.800 εισιτήρια. Μολις στο τρίτο τραγούδι, ο Mick Jagger αρχίζει να μοιράζει κόκκινα γαρύφαλλα στο κοινό, κατι που θα θεωρηθει από την αστυνομία ως "κομμουνιστική προπαγάνδα" και θα διακόψει τη συναυλία βιαίως!
Όλη τη δεκαετία του 70 δεν πραγματοποειται ΚΑΜΜΙΑ συναυλία ξένου συγκροτήματος στην Αθήνα. Άλλωστε κατα την διάρκεια της μεταπολίτευσης μεγάλα κομμάτια της νεολαίας ήταν προσκείμενα σε αριστερές οργανώσεις (όπως ΚΝΕ, Ρήγας Φεραίος, κλπ) όπου το rock θεωρείται "αμερικανοκινούμενο" (!!!) και "ιμπεριαλιστικό". Είναι η εποχή που βασιλεύουν οι μπουάτ και οι ταβέρνες με τα ..."αντάρτικα". Στον αντίποδα... η "κληρονομιά" της "Ελλάς Ελλήνων Χριστιανών" Χούντας με την απαρχή του "σκυλάδικου", του κλαρίνου, του "σπάσιμου πιάτων" και της ευτέλειας του λαϊκού τραγουδιού.

Στις αρχές όμως του 80 κάτι... άρχιζει να... κινείται: Μάρτιος 1980 οι Police στο γήπεδο του Σπόρτινγκ δηλαδή η δεύτερη μόλις συναυλία σε ...13 χρόνια! Σεπτέμβρη του 1981 στο γήπεδο της Ν.Φιλαδέλφειας εμφανίζεται ο Rory Gallagher με χιλιάδες άτομα μέσα να διασκεδάζουν και χιλιάδες άτομα έξω να συγκρούονται με την αστυνομία σηματοδοτώντας την απαρχή της συσχέτισης συναυλιών με "επεισόδια" κάτι το οποί κράτησε πολλά χρόνια. Το 1982 επίσης πραγματοποιείται το πρώτο "ο-θεός-να-το-κάνει" φεστιβάλ με τους Birthday Party (η πρώτη εμφάνιση του Nick Cave επι ελληνικού εδάφους), Fall και τους New Order στο Σπόρτινγκ.

Από τότε κύλησε πολύ νερό στο αυλάκι. Μερικοί σημαντικοι σταθμοί: το φεστιβάλ Rock In Athens (23 και 24 Ιουλίου 1985 στο Παναθηναίκό Στάδιο) με την τελευταία εμφάνιση ever των CLASH, το ανοιγμα του Ρόδον το 1987 (το οποίο έριξε αυλαία φέτος), το φεστιβάλ της Διεθνούς Αμνηστίας το 1988 με B.Springsteen, Sting, P.Gabriel, την πρώτη(13/9/1988) από πολλές εμφανίσεις των Iron Maiden στη Ν.Φιλαδέλφεια, τους Pink Floyd στο Ο.Α.Κ.Α. το 1989, το Rock Of Gods (μετέπειτα Rockwave) στη Δραπετσώνα(1996), τους U2 το 1997 στη Θεσ/νίκη στα πλαίσια της Πολιτιστικής Πρωτεύουσας Ευρώπης, η επανεμφάνιση στα... γεράματα των Rolling Stones(15/9/1998, Ο.Α.Κ.Α.) και άλλα πολλά.(μια πολύ ωραία αναδρομή των συναυλιών στην Ελλάδα μέχρι το 1995 μπορείτε να βρείτε εδώ).

Μια πρόχειρη εκτίμηση ίσως ανεβάζει σε αρκετές εκατοντάδες τα ξένα συγκροτήμτα που έχουν εμφανιστεί στη χώρα από όλα τα είδη της μουσικής. Είμαστε όμως ως χώρα και ως κοινό στο συναυλιακό χάρτη της Ευρώπης ή αποτελούμε ακόμα "Ψωροκώσταινα" και ευκαιρία αρπαχτών? Η απαντηση δεν είναι απλή. Δείτε την κατάσταση σήμερα: Ακυρώσεις λόγω χαμηλής προπώλησης(G.Fest - Aphex Twin), μικρή προσέλευση σε μεγάλα ονόματα (EJEKT, Kraftwerk, Q.O.T.S.A.), αφύσικα μεγάλη ζήτηση σε παρωχημένα ονόματα (Duran Duran), καλές πωλήσεις σε ονόματα που αγγίζουν το "mainstream", υπέρογκα ποσά για νέα συγκροτήματα ( Franz Ferdinand), ακριβά εισιτήρια, πολλοί "τζαμπατζήδες" και άλλα πολλά και γνωστά... Οι μόνες συναυλίες που δείχνουν να μένουν (προσωρινά) ανέπαφες είναι οι METAL αλλά φαινόμενα όπως π.χ. η χαμηλή προσέλευση στους MEGADETH(μόλις 1200 άτομα) δείχνουν ότι έρχεται ο κορεσμός και εκεί σύντομα.

Το πρόβλημα δεν είναι απλό. Έχει πολλές συνισταμένες:

ΑΠΟΣΤΑΣΗ - ΚΟΣΤΟΣ ΜΕΤΑΚΛΗΣΗΣ.
Είναι αλήθεια ότι απέχουμε γεωγραφικά από την κεντρική Ευρώπη και αυτό ανεβάζει σαφώς το κόστος το οποίο φυσικά μετακυλίεται στον τελικό καταναλωτή. Άλλο πράγμα να πας οδικώς 2 ώρες από Άμστερνταμ στις Βρυξέλλες και άλλο να έρχεσαι με αεροπλάνα και βαπόρια μέσω Ιταλίας ή να διασχίζεις οδικώς τα Βαλκάνια.

ΑΦΥΣΙΚΟΣ ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΜΟΣ.
Ο ανελέητος ανταγωνισμός μεταξύ των τριών κύριων διοργανωτών(Astra, DiDi, Ανωση) σε σημείο να προβαίνουν ακόμα σε ...πλειοδοσίες για να κλεισουν ένα γκρουπ, κάτι που οδηγεί σε αφύσικα φαινόμενα από αποψης κόστους (τρανό παράδειγμα οι Franz Ferdinand). Πολλές φορές επίσης ο ανταγωνισμός και η ασυννενοησία οδηγούν στην πραγματοποιήση συναυλίων που απευθύνονται στο ίδιο λίγο - πολύ κοινό στις ίδιες ημερομηνίες (Archive - Morcheeba, Raveonettes - Lali Puna, Patti Smith - White Stripes) με αποτέλεσμα να βγαίνουν χαμένοι όλοι.

ΟΡΓΑΝΩΣΗ.
Από τους ανεκδιήγητους τσίγκους να βροντάνε εκεί πίσω από το Ίδρυμα Μείζονος Ελληνισμού, το ...χωράφι με τα ορυκτέλαια του Shockwave, την άμμο - σύννεφο της Φρεαττύδας και του G.Fest, τις τιμές Ελβετίας σε ποτά-τρόφιμα εντός, τις ακυρώσεις(βλ.Miss Kittin), τις ελλείψεις σε τουαλλέτες, τις ανύπαρκτες παράλληλες δραστηριότητες σε φεστιβάλ(μόνο το bungee jumping στο Rockwave δεν φτάνει!) μέχρι τις αποβάθρες της Δραπετσώνας, και την αρπαχτή του αιώνα πέρυσι(βλ. Open Air Festival) έχουν δει τα μάτια μας... Πως να πείσεις τον άλλο να έρθει και να χρυσοπληρώσει το εισιτήριο όταν σε αντάλλαγμα του προσφέρεις σχεδόν ...τίποτα;

ΝΟΟΤΡΟΠΙΑ ΤΟΥ ΚΟΙΝΟΥ 1.
Εν αντιθέσει με την Ελλάδα, στο εξωτερικό η συναυλία αποτελεί κέφι, χορός, διασκέδαση, πάρτυ. Ο κόσμος πηγαίνει στις συναυλίες γιατί διασκεδάζει. Ιρλανδικό(!!!) reggae γκρουπ τεταρτης κατηγορίας και βάλε σε μια τρύπα χωρίς εξαερισμό στο κέντρο του Δουβλίνου και γινόταν χαμός. Εδώ για να πάει κάποιος σε συναυλία πρέπει να μην βρέχει/να μπορεί και η Κούλα/να μην παίζει ο "Γαύρος"/να μην παντρεύεται ο ξάδερφος/να μην πονάει η κοιλιά του/να παίζει καμμια πρόσκληση και να είναι φανατικός με όλη τη δισκογραφία! Αφηστε τι άλλες προϋποθέσεις χρειάζονται για να... χορέψει! Επίσης τα φεστιβάλ τόσο από τιμές/line up/παράλληλες δραστηριότητες όσο και ως διασκέδαση/κέφι είναι το κάτι άλλο! Πας ακόμα και αν δεν ξέρεις κανένα όνομα αφού θα περάσεις σίγουρα καλά. Εδώ...

ΝΟΟΤΡΟΠΙΑ ΤΟΥ ΚΟΙΝΟΥ 2.
Όλα τα παραπάνω σε συνδυασμό με τη σχετική ευκολία εδώ στην Ελλάδα να μπει κανείς "τζάμπα" σε συναυλίες ("τρύπες", μάντρες, φράχτες, ντου, 2 με 1 εισιτήριο και ...άλλα) εδώ και αρκετά χρονιά έχει οδηγήσει πολλούς στο να μην πληρώνουν ποτέ για συναυλίες. Αυτή η νοοτρόπια πια μετά από τόσες συναυλίες έχει ριζώσει σε ένα μεγάλο μέρος του "δήθεν" εναλλακτικού κοινού και δεν ξερριζώνεται εύκολα... ακόμα και όταν οι τιμές είναι εξευτελιστικές. Δείτε ως παράδειγμα την συναυλία του Manu Chao στην Φρεαττύδα πριν λίγα χρόνια. Μόλις 15€ εισιτήριο αλλά οι τσαμπατζήδες σαν τα σταφύλια στα κάγκελα...

ΙΔΙΑΙΤΕΡΟΤΗΤΕΣ ΚΟΙΝΟΥ.
Ειναι αλήθεια ότι το ελληνικό κοινό αντιδρά κάπως περιέργα. Ονόματα που υπερ-αγαπά (όπως πχ Nick Cave, Tindersticks, πρόσφατα Archive και Madrugada, κλπ) γίνονται sold-out σχεδόν πάντα ενώ ενδιαφέροντα νέα ονόματα(ακόμα και πρώτης γραμμής) που έρχονται για πρώτη φορά παρουσιάζουν απογοητευτική προσέλευση ή ακυρώνονται (βλ. G.Fest - Aphex Twin). Ας μην αγνοούμε φυσικά και το γεγονός ότι μεγάλη μερίδα κοινού στις ηλικίες μεταξύ 15 - 35 εχει στραμμένα τα αυτιά της σε λαϊκο-ποπ ήχους και τα μάτια της στα reality - fame story, κλπ. Από τις αρχές της δεκαετίας του 1990 όπου για πρώτη φορά το "ελληνικό" ρεπερτόριο ξεπερνά σε πωλήσεις το "ξένο" (και συνεχίζει ακόμα με την ψαλίδα να μεγαλώνει), αυτή η λαϊκο-ποπ λαίλαπα έχει έρθει για να μείνει. Έτσι το κοινό είναι μικρό αριθμητικά και αδυνατεί να παρευρίσκεται παντού και ειδικά με τιμές που πλέον είναι στάνταρ στα 30,40 και 50€.

Τόσο λοιπόν οι διοργανωτές όσο και το κοινό έχουν μερίδιο ευθύνης. Τα δρώμενα στο συναυλιακό γίγνεσθαι δεν είναι ιδιαίτερα ευοίωνα κατα τη γνώμη μας. Αν "βουλιάξει" οικονομικά το - ακριβό σε τιμές πιθανώς λόγω του ενοικίου του χώρου - G.Fest (ως τώρα δεν πάει καθόλου καλά πάντως) και αποτύχει για δεύτερη φορά η ΠΟΛΥ ΚΑΛΗ προσπάθεια (ακόμα και ώς σχέση τιμης) του SYNCH και σταματήσει και αυτό... τότε θα βλέπουμε τις συναυλίες με το κυάλι. Οι διοργανώτριες εταιρείες, δικαίως καθώς είναι επιχειρήσεις και όχι ευαγή ιδρύματα, θα προσανατολιστούν στο Metal (ώσπου να κορεσθεί και εκεί το κοινό), στα όποια ονόματα αγγίζουν το hype ή/και το mainstream (πχ Faithless, Chemicals, Franz Ferdinand, Moby) και στις προσοδοφόρες αρπαχτές τύπου Duran Duran ή Scorpions που προσελκύουν μεγαλύτερο σε ηλικιακή γκάμα κοινό. Κρίμα γιατί τον τελευταίο καιρό φαινότανε μια ανάταση και ένας συγχρονισμός με τα ευρωπαϊκά δεδομένα αλλά η ελληνική πραγμάτικότητα τα διεψευσε όλα πάλι...