Have You Seen This Film?

Night Of The Living Dead(1968, ασπρόμαυρο)

Γυριστηκε από έναν άγνωστο σκηνοθέτη(George Romero) που η μόνη προϋπηρεσία του ήταν διαφημιστικά φιλμ, άγνωστους ηθοποιούς και κατοίκους της περιοχής (Evans City, Pennsylvania), κόστισε ελάχιστα χρήματα (περίπου 114.000$) και στην πρώτη προβολή το 1968 όπου αγνοήθηκε ως exploitation ίσα έβγαλε τα έξοδα παραγωγής. Πιθανότατα θα το κάλυπτε η ομίχλη της λήθης αν ένα άρθρο στο περιοδικό Reader's Digest δεν καλούσε τις αρχές να το απαγορεύσουν λόγω των σκληρών για την εποχή σκηνών καννιβαλισμού. Το άρθρο προκάλεσε το αντίθετο από το σκοπό του και δημιουργήθηκε ενδιαφέρον για την ταινία η οποία επαναπροβλήθηκε το 1969 και μέχρι το 1978 όπου κυκλοφόρησε το δεύτερο μέρος της τριλογίας "Dawn Of The Dead", το φιλμ είχε έσοδα περί τα 12.000.000$.

Αν και δεν ήταν το πρώτο φιλμ τρόμου, ούτε καν το πρώτο φιλμ που έδειχνε σκηνές βίας και αίματος αντί να τις υποννοεί όπως γινότανε ως τότε, αποδείχθηκε επιδραστικότατο, γέννησε μυριάδες αντίγραφα και επηρρέασε ολοκληρες γενιές κινηματογραφιστών. Η πλοκή είναι η εξής: Δύο αδέρφια, ο Johnny και η Barbara επισκέπτονται ένα απομονωμένο νεκροταφείο (Evans City Cemetery) με σκοπό να αφήσουν λουλούδια στον τάφο του πατέρα τους. Λίγο μετά ένας άνθρωπος-ζόμπι επιτίθεται στον Johnny και τον σκοτώνει. H Barbara καταφέρει να ξεφύγει και κλεινεται σε μια απομονωμένη αγροικία. Eκεί βρίσκεται ο Ben, ένας αφροαμερικάνος o οποιος έχει βρει καταφύγιο εκεί. Οι ζωντανοί νεκροί κυκλώνουν το σπίτι όπου στο κελλάρι έχουν κλειστεί μια οικογένεια με ένα άρρωστο παιδί και ένα νεαρό ζευγάρι. Μόνες πηγές πληροφόρησης ένα ράδιο και μια τηλεόραση που συνεχώς αναμεταδίδουν νέα για νεκρούς που σηκώνονται και τρώνε σάρκες, για πιθανή αιτία του φαινομένου ραδιενέργεια από το διάστημα καθώς και οδηγίες αντιμετώπισης. Η ενταση και οι διαφωνίες κλιμακώνονται κατα τη διάρκεια της νύχτας καθώς ο καθένας έχει την δική του γνώμη για το πως θα σωθούν ενώ οι ζωντανοί νεκροί γύρω από το σπίτι πληθαίνουν και γίνονται πιο επιθετικοί.

Το σενάριο ακούγεται απλοϊκό αλλά ο τρόπος που γύριστηκε, η αλληγορία και τα μυνήματα που αφήνει ο G.Romero σκηνοθέτης του έργου και συν-συγγραφέας έχουν αφήσει αποχή. Ένα ανεξήγητο φαινόμενο που δεν δείχνει να σταματάει, η δυσπιστία προς τις "αρχές" που αποδεικνύονται ανίκανες και πολλές φορές επίκινδυνες, η υπόνοια της παράνοιας και υποκρισίας που κρύβει ο θεσμός της οικογένειας, η δίψα για εξουσία και ελεγχο, η πρώιμη κριτική προς τα ΜΜΕ, η αυτοθυσία, το "ο σώζων εαυτόν σωθείτο", ο ρατσισμός, το "μηδενιστικό" τέλος και η προβολή προκλητικών και σοκαριστικών εικόνων καννιβαλισμών και ακρωτηριασμών γίνονται εργαλεία στα χέρια του Romero τα οποία, παρά την εμφανέστατη έλλειψη πόρων και μέσων, ανακατεύει σε μια άψογα κλιμακούμενη ένταση και δημιουργεί ένα μοναδικό αριστούργημα όχι μόνο ανάμεσα στις ταινίες τρόμου αλλά στην ιστορία του κινηματογράφου.

Από την εναρκτήρια σκηνή με το αυτοκίνητο να κινείται σε όμορφα τοπία της αμερικάνικης υπαίθρου μέχρι τις απίστευτα "μαύρες" σκηνές του τέλους παρακολοθούμε τον Romero πίσω από το πέπλο τρόμου και έντασης να ασκεί έντονη κριτική προς πολλούς θέσμούς της αμερικάνικης κοινωνίας αλλά και συμπεριφορέςαπλών ανθρώπων. Ένα άλλο concept που χρησιμοποιεί ο Romero είναι η αθωότητα των θυμάτων του, κάτι που όπως ορθά αναφέρεται και στην κριτική του All Movie Guide, ανάγεται στα "Πουλιά"(The Birds) του Alfred Hitchcock. Τα θύματα δεν έχουν κάνει τίποτα, τα ζόμπι τους επιτίθονται τυχαία και δεν μπορούν να αποφευχθούν εύκολα, δίνοντας έναν ιδιαίτερα μηδενιστικό τόνο στην ταινία. Η χρήση δε απλών κατοίκων της περιοχής και άγνωστων ερασιτεχνών ηθοποιών τονίζει επιπλέον το στοιχείο αυτό. Ιδιαίτερα μνεία θα πρέπει να γίνει τόσο στον Duane Jones("Ben") και τον ρόλο του λογικού ανθρώπου που δεν το βάζει κάτω όσο και στην Judith O' Dea("Barbara") ως υστερική και με παραισθήσεις από το σοκ.

Η ταινία, εν κατακλείδι, είναι γεμάτη τεχνικές ατέλειες αλλά αυτό δεν μας εμποδίζει από το να την χαρακτηρίσουμε αριστούργημα. Το 1990 o Tom Savini που ήταν υπεύθυνος για το make-up στη ταινία, γύρισε ένα remake με την άδεια του G.Romero το οποίο "χάνει" αρκετά σε σχέση με το πρωτότυπο. Το 1998 ο John Russo σεναριογράφος του N.O.T.L.D. μάζεψε αρκετούς από τους αρχικούς ηθοποιούς, αφαίρεσε 15 λεπτά απο την αυθεντική ταινία και πρόσθεσε 15 λεπτά νέων σκηνών κυρίως στην αρχή και το τέλος. Η ταινία που κυκλοφόρησε με τον τίτλο "Night Of The Living Dead 30th Anniversary Edition" είχε προκαλέσει σοβαρές διαφωνίες μεταξύ των κινηματογραφόφιλων. Η αυθεντική ταινία κυκλοφορεί και σε δύο επιχρωματισμένες versions τις οποίες δεν έχουμε δει αλλά μάλλον θα χάνουν πολύ σε σχέση με το πρωτότυπο.

Και κάτι μάλλον... αστείο: Όσοι κομπάρσοι δούλεψαν ως ζόμπι στην ταινία πληρώθηκαν με ...ένα δολλάριο και ένα t-shirt που έγραφε "I was a zombie in the Night Of The Living Dead"(!!!).

Links:
AMG, IMDB, Wikipedia.(Reviews & Info)
Fan site για τον Romero και τις ταινίες του.
Λόγω αμέλειας (περισσότερα διαβάστε στο Wikipedia) η ταινία βγήκε εκτός copyright καποια στιγμή και για το λόγο αυτό είναι διαθέσιμη προς download σε διαφορα φορμάτ από το Internet Archive.

Σημείωση: Οι φωτογραφίες είναι από το site Homepage Of The Dead