Μουσικό ντοκυμαντερ, 2005.Σκηνοθεσία: Don Letts
Δεν θα μπορούσε να βρεθεί καταλληλότερος άνθρωπος από τον Don Letts να γυρίσει documentary για το Punk τόσο ώς μουσικό είδος όσο και ως συμπεριφορά (attitude). Άλλωστε ήταν εκεί στα μέσα - τέλη της δεκαετίας του 70 όταν "ανδρωνόταν" ως μουσικό είδος, παίζοντας ως DJ στο θρυλικό Roxy, προσωπικός φίλος των Clash (αργότερα συμμετείχε με τον Mick Jones στους Big Audio Dynamite ενώ το φιλμ είναι αφιερωμένο στον Joe Strummer) και έχοντας ήδη γυρίσει σε super 8 ένα πρώιμο ντοκυμαντέρ για το είδος μόλις το 1978 ("The Punk Rock Movie") αλλά και το κλασσικό "Westway To The World" με θέμα τους Clash.
To περιεκτικότατο Punk: Attitude ξεκινά από το παρελθόν, από τους Chuck Berry και Jerry Lee Lewis, την χίππικη κουλτούρα και με ενδιάμεσους σταθμούς το garage (Count 5, The Sonics, κλπ), τους Velvet Underground, τους MC5 και τους The Stooges του Iggy Pop, τους New York Dolls, την αμερικάνικη σκηνή (The Ramones, Television, Patti Smith, το club CBGB's, κλπ), την βρεττανική έκρηξη (Sex Pistols, The Clash, The Damned, κλπ), την μεταστροφή στο New Wave / Post Punk (Gang Of Four), το No Wave (Sonic Youth, Theoretical Girls), το αμερικάνικο δέυτερο κύμα (Dead Kennedys, Black Flag, Bad Brains), το hardcore (Agnostic Front), την σκηνή Straight Edge (Fugazi, Minor Threat), κ.α. φτάνει στην αναγέννηση με τους Nirvana και την επαναφορά του στο mainstream σήμερα με τους Green Day(!) και τους... Limp Bizkit(!!!).
H σκηνοθετική γραφή είναι απλή: "ιστορικά" κλιπ και συνεντεύξεις με πάρα πολλούς από τους πρωτεργάτες (ορισμένοι από τους οποίους haven't aged that well όπως θα λέγανε οι αγγλοσάξονες) αλλά και άλλες φιγούρες όπως διάσημοι φωτογράφοι, μουσικοκριτικοί, ο σκηνοθέτης Jim Jarmusch, κ.α. εναλάσσονται με ρυθμό πολυβόλου. Το ντοκυμαντέρ, όπως είναι φυσικό, στέκεται κυρίως στην Νέα Υορκη του 1975 και στην Μ.Βρεττανία του 1976-77-78 δηλαδή στην ακμή και το απόγειο της Punk μουσικής και τους γνωστούς ήρωες της και τα γνωστά συμβάντα* χωρίς όμως να παραλείπονται και αναφορές σε αφανείς ήρωες όπως οι The Screamers και οι Dictators.
Παράλληλα σχολιάζονται και άλλα παραλειπόμενα σε σχέση με το Punk όπως πολλές αναφορές στο πολιτικό, κοινωνικό και οικονομικό κλιμα της εποχής, το dress code, η D.I.Y. αισθητική, η γέννηση των fanzines, το γρήγορο "κάψιμο" της αρχικής σκηνής από την εισαγωγή της ηρωίνης, τον εναγκαλισμό και την πρόσμειξη άλλων ειδών όπως την Reggae/Dub (την οποία πρώτοι εκτός Jamaica "αγκάλιασαν" μαζικά οι Punks στην Αγγλία είτε ως άκουσμα είτε ως επιρροή)**, την "στενομυαλιά" και το περιχαράκωμα πολλών γκρουπς και οπαδών στις αρχικές -έτσι και αλλιώς περιορισμένες- φόρμες (γρήγορα "άτεχνα" τραγούδια)*** και άλλα πολλά ενδιαφέροντα.
Δεν λείπουν οι παραλείψεις και τα μειονεκτήματα όπως η εν τάχει αναφορά στην αμερικάνικη underground σκηνή των 80's, η μη αναφορά σε σημαντικά συγκροτήματα όπως Husker Du, Minutemen που στήριξαν τη σκηνή τα "πέτρινα χρόνια" ή στην αυστραλιανή σκηνή (πχ Radio Birdman) ή ακόμα και στην σκηνή riot grrrls των αρχών του 1990 ενώ πολλοί θα διαφωνούσαμε με την αναφορά των Green Day/Limp Bizkit ως συνεχιστές (έστω και αν στο φιλμ αναφέρονται υποτιμητικά ως εμπορευματοποιημένο παράγωγο). Προσωπικά θα θεωρούσαμε πιο "punk" και πιο γνήσιους συνεχιστές τους π.χ. Autechre, τους Pan Sonic και η πειραματική ηλεκτρονική σκηνή εν γένει παρά τον ορυμαγδό των αμερικάνικων skate/surf/ βερμούδα/MTV και μπολικο ska-punk συγκροτημάτων τύπου Sum 41.
Εν κατακλείδι ένα υπερενδιαφέρον μάθημα ιστορίας για ένα από τα πιο επιδραστικά, όχι τόσο σε μουσικούς όρους όσο ως αισθητική, ως άποψη και ως συμπεριφορά, μουσικά είδη με ένα πλήθος ιστορικών κλιπ και πληροφοριών.
Punk's Not Dead?
Links:IMDB / AllMovieGuide
*= πχ η συναυλία των Sex Pistols στο St.Martin's College, κλπ.
**=Μέχρι και ο Bob Marley αναφέρθηκε στην ιδιότυπη μουσική συνάντηση αυτή στο κλασσικό "Punky Reggae Party".
***=Αρκετά αστείαείναι η αναφορά του Henry Rollins σ' αυτό. "Πας να παίξεις ένα τραγούδι λίγο μεγαλύτερο από 1 1/2 λεπτό ή με ένα σόλο και αρχίζουν: Μεγάλε, τι είναι αυτό? Το "Free Bird?"
Φώτο 1: To εξώφυλλο του DVD. Φώτο 2: O Don Letts στο club Roxy.
Στο μουσικό μέρος τώρα, όλες οι κυκλοφορίες στέκονται επάξια στο είδος τους και σε αξιοπρεπέστατο επίπεδο χωρίς συνταρακτικές διαφορές από καλλιτέχνη σε καλλιτέχνη. Οι Xoki και Hieronymus , οι οποίοι έχουν και κοινό split-EP εκτός από δύο ατομικές κυκλοφορίες έκαστος, παίζουν ένα πιο "υπνωτικό" minimal dub - techdub ενώ αντίθετα οι The B.Keeper Syndrome και Tekdev69 είναι πιο κοντά στα όρια του minimal techno.
.